ด้วยเทคโนโลยีทางการแพทย์ที่ทันสมัย มีส่วนช่วยให้การวางแผนครอบครัวในปัจจุบันมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น และสิ่งหนึ่งที่คุณพ่อคุณแม่มือใหม่ไม่ควรมองข้ามคือ การตรวจหา ‘ภาวะครรภ์เสี่ยง’ ตั้งแต่เนิ่น ๆ สำหรับใครที่กำลังจะมีเจ้าตัวน้อยมาเป็นสมาชิกใหม่ของครอบครัว ไม่ควรพลาดข้อมูลที่เรานำมาฝากกัน เพื่อให้อนาคตคุณพ่อคุณแม่ทุกคนได้ทำหน้าที่ของตัวเองอย่างดีที่สุดในช่วงเวลาสำคัญ
รู้จัก ‘ภาวะครรภ์เสี่ยง’
ภาวะครรภ์เสี่ยง คือ การตั้งครรภ์ที่มีภาวะเสี่ยงในการเกิดความผิดปกติกับตัวคุณแม่และลูกน้อยในครรภ์ โดยมีโอกาสเกิดได้ทั้งในขณะที่กำลังตั้งครรภ์ ช่วงคลอด และหลังคลอด ซึ่งบางกรณีมีความอันตรายถึงขั้นเสียชีวิต ตัวอย่างผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นได้จากภาวะครรภ์เสี่ยง เช่น ความดันโลหิตสูง เบาหวาน โลหิตจาง ครรภ์เป็นพิษ ทารกเติบโตในครรภ์ช้า เด็กมีพัฒนาการไม่สมบูรณ์หลังคลอด เป็นต้น
ปัจจัยเสี่ยงที่ควรเฝ้าระวังในช่วงตั้งครรภ์
การเฝ้าระวังปัจจัยเสี่ยงเป็นสิ่งที่คุณแม่ทุกคนต้องให้ความสำคัญ โดยมีตั้งแต่ปัจจัยพื้นฐานประจำตัว เช่น คุณแม่ที่สูงน้อยกว่า 140 ซ.ม. คุณแม่ที่อายุน้อยกว่า 18 ปี หรือมากกว่า 35 ปี คุณแม่ที่มีน้ำหนักเกินมาตรฐาน คุณแม่ที่มีโรคประจำตัว เช่น โรคหัวใจ โรคตับ โรคไต หอบหืด โลหิตจาง เอสแอลอี ไทรอยด์ โรคติดเชื้อต่าง ๆ เป็นต้น
ถัดมาคือประวัติด้านสุขภาพของทั้งตัวคุณแม่เอง รวมไปถึงคนในครอบครัวที่อาจส่งกระทบกับการตั้งครรภ์ได้ เช่น สมาชิกในครอบครัวเป็นโรคเบาหวาน คุณแม่ที่เคยเกิดภาวะครรภ์เสี่ยงจากการตั้งครรภ์ครั้งที่ผ่านมา ส่งผลให้ทารกพิการหรือเสียชีวิตในครรภ์ เคยแท้ง เคยคลอดก่อนกำหนด เป็นต้น และอีกปัจจัยที่มองข้ามไม่ได้เช่นกันคือ การตั้งครรภ์ลูกแฝด ปัจจัยเสี่ยงยังครอบคลุมไปถึงพฤติกรรม หรือการใช้ชีวิตของคุณแม่ เช่น ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ สูบบุหรี่ ติดยาเสพติด เป็นต้น ซึ่งทั้งหมดล้วนเป็นสิ่งต้องห้ามสำหรับคุณแม่ที่กำลังวางแผนจะมีบุตร
การตรวจในรูปแบบต่างๆ ช่วยลดปัจจัยเสี่ยง
สิ่งที่คุณแม่สามารถทำเพื่อช่วยลดปัจจัยเสี่ยงได้คือ การตรวจหาปัจจัยเสี่ยงต่าง ๆ กับแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ
- การตรวจสุขภาพก่อนการตั้งครรภ์ ที่นับเป็นพื้นฐานสำคัญก่อนจะเพิ่มเติมการตรวจอื่น ๆ ซึ่งจะได้ข้อมูลที่ช่วยบ่งชี้สุขภาวะของคุณแม่ เช่น ความดันโลหิต กลุ่มเลือด ตรวจหาแอนติบอดีในเลือด ระดับน้ำตาลในเลือด ระดับวิตามิน D เชื้อไวรัสตับอักเสบ ซิฟิลิส HIV ธาลัสซิเมีย ตรวจเชื้อไวรัสตับอักเสบ B และ C เป็นต้น โดยข้อมูลทั้งหมดจะได้รับการวิเคราะห์ว่ามีความเสี่ยงหรือไม่ อย่างไร และคุณแม่จะต้องปรับเปลี่ยนหรือรักษาความผิดปกติใดบ้าง เพื่อให้พร้อมสำหรับการตั้งครรภ์มากที่สุด
- การตรวจประเมินภาวะครรภ์เสี่ยง กระบวนการจะเริ่มต้นจากการซักถามประวัติด้านสุขภาพเพื่อทำการประเมิน พร้อมกับการตรวจอื่น ๆ ซึ่งมีตั้งแต่พื้นฐานไปจนถึงการเจาะจงเฉพาะบุคคล เช่น ชั่งน้ำหนัก วัดส่วนสูง ตรวจปัสสาวะ ความดันโลหิต ตรวจยอดมดลูกเพื่อประมาณขนาดทารก เป็นต้น
- การตรวจประเมินทารกในครรภ์ สามารถทำได้ในช่วงที่คุณแม่มีอายุครรภ์ตั้งแต่ 10 สัปดาห์ขึ้นไป โดยในช่วง 10 – 12 สัปดาห์ ควรตรวจ NIPT ซึ่งเป็นการตรวจโครโมโซมของทารกว่ามีความผิดปกติหรือไม่ เพราะบางโรคสามารถวินิจฉัยได้จากผลของโครโมโซม เช่น กลุ่มอาการดาวน์ หรือที่เราคุ้นชื่อกันว่าดาวน์ซินโดรมนั่นเอง และเมื่ออายุครรภ์ครบ 15-18 สัปดาห์สามารถตรวจโครโมโซมที่มีความแม่นยำมากขึ้นด้วยวิธีการ Amniocentesis หรือการเจาะน้ำคร่ำ โดยสามารถบอกเพศของลูกได้ด้วย ในช่วงถัดมาที่คุณแม่มีอายุครรภ์ 18-22 สัปดาห์ ควรตรวจ Maternal Fetal Medicine (MFM) โดยใช้คลื่นอัลตราซาวนด์ เพื่อตรวจหาความผิดปกติของโครงสร้างทารก เช่น รก เนื้องอก ความผิดปกติภายในมดลูก เป็นต้น และสุดท้ายเมื่ออายุครรภ์ถึงสัปดาห์ที่ 28-32 สัปดาห์จะสามารถตรวจด้วยอัลตราซาวนด์แบบ 4 มิติ เพื่อตรวจความสมบูรณ์ การเจริญเติบโต พัฒนาการ รวมถึงการเคลื่อนไหวของทารกได้อีกด้วย
เพราะเราเชื่อว่า “ลูก” เป็นเหมือนดั่งดวงใจของคุณพ่อคุณแม่ ดังนั้นการตรวจที่ช่วยลดภาวะครรภ์เสี่ยงจึงเป็นเรื่องที่สำคัญอย่างมาก เนื่องจากการตรวจนี้จะช่วยให้คุณพ่อคุณแม่อยู่ในความดูแลของแพทย์ผู้เชี่ยวชาญและสามารถหาวิธีป้องกันความผิดปกติต่าง ๆ ที่อาจเกิดขึ้นกับตัวลูกน้อยและคุณแม่เองได้ เพื่อให้ลูกน้อยมีสุขภาพที่แข็งแรงตั้งแต่ในครรภ์ สำหรับลูกค้ากรุงไทย-แอกซ่าประกันชีวิต สามารถดูรายละเอียดการบริการด้านสุขภาพ (KTAXA Health) เพิ่มเติมได้ที่ https://www.krungthai-axa.co.th/th/HealthServices
แหล่งที่มาของข้อมูล
· โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์
https://www.bumrungrad.com/th/conditions/high-risk-pregnancy
· โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์สภากาชาดไทย
https://bit.ly/3SDuUfW
· โรงพยาบาลสุขุมวิท
https://www.sukumvithospital.com/healthcontent.php?id=3624
· โรงพยาบาลศิครินทร์
https://bit.ly/3FodnoY
