เนื่องด้วย วันที่ 10 ตุลาคม เป็นวันสุขภาพจิตโลก อัศวินจึงอยากชวนเพื่อนๆ ทุกคนที่กำลังเผชิญกับปัญหาต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องงานหรือเรื่องเงิน มาหาทางบริหารสุขภาพจิตไปพร้อมกับบททดสอบที่อัศวินได้เตรียมไว้ให้เพื่อนๆ ได้ลองมาสำรวจอารมณ์ ความรู้สึก และพฤติกรรมต่างๆ พร้อมกับแนวทางในการแก้ไขปัญหาต่อสุขภาพจิตของเราเพื่อให้ชีวิตของเรานั้นดีขึ้นไม่มากก็น้อยครับ
ก่อนอื่นเลย อัศวินอยากจะเล่าให้ฟังว่าปัญหาสุขภาพจิตนั้นเกิดขึ้นจากหลายปัจจัยนะ ไม่ว่าจะเป็นทางด้านร่างกาย จิตใจ ความสัมพันธ์ และสิ่งแวดล้อมที่เราใช้ชีวิตอยู่ ล้วนส่งเสริมให้เราเกิดความเครียดและปัญหาสุขภาพจิตได้ ทีนี้หลายคนอาจสงสัยว่า เราจะสามารถสังเกตอาการเหล่านี้ได้อย่างไร งั้นลองมาเช็คอาการเบื้องต้นกัน
ร่างกายเริ่มผิดปกติ
หากวันหนึ่งที่เราตื่นขึ้นมาทำงานด้วยอาการเท้าชา หัวใจสั่นผิดปกติ หายใจลำบาก ร่างกายกำลังฟ้องเราว่า ภาพรวมของสุขภาพจิตของเรานั้นกำลังเข้าสู่โหมดความเครียด ซึ่งทำให้ประสาทต่างๆ ในร่างกายถูกเร่งเร้าให้ทำงานมากกว่าปกติ และหากเป็นอยู่บ่อยครั้ง อาจนำมาสู่โรคความดันโลหิตสูง โรคหลอดเลือดหัวใจ ก็เป็นได้
เริ่มมองตัวเองในแง่ร้าย
อาการนี้บ่งบอกถึงสภาพจิตใจที่เริ่มผิดปกติ ในกรณีที่เราเริ่มมองตัวเองในแง่ร้ายเกินไปอยู่บ่อยครั้ง และมีความคิดไม่ดีต่อคนรอบข้าง เริ่มวิตกกังวลอยู่บ่อยครั้ง และมีการย้ำคิดย้ำทำบ่อยๆ จนควบคุมความคิดตัวเองไม่ค่อยได้ นี่คือสัญญาณอันตรายว่าสุขภาพจิตของเรากำลังเจอปัญหาเสียแล้ว
เริ่มรู้สึกเซื่องซึม
อาการในข้อนี้คือสิ่งที่สะท้อนถึงปัญหาทางอารมณ์ของคนที่กำลังเผชิญปัญหาสุขภาพจิต นอกจากอาการที่เซื่องซึมมากกว่าปกติ อัศวินอยากให้สังเกตว่า หากมีอาการวิตกกังวล หวาดกลัว เบื่ออาหาร นอนไม่หลับ เพลีย และเหนื่อยง่าย นั่นหมายถึงเราอาจมีแนวโน้มเป็นโรคซึมเศร้าอยู่ด้วย
เมื่อแนวโน้มสุขภาพจิตของเราส่งสัญญาณไปในทางที่ไม่ดี ดังนั้น เราจึงต้องมีกลวิธีเช็คสุขภาพจิตกับโรคซึมเศร้า ให้เราได้รู้ว่า ภาวะด้านจิตใจของเรานั้นอยู่ในระดับไหน เพื่อให้เราได้รู้เท่าทันและป้องกันความเสี่ยงกับชีวิตเอาไว้ก่อนย่อมดีกว่า โดยวิธีเช็คสุขภาพจิตกับโรคซึมเศร้านี้ จะเป็นการให้ระดับคะแนนกับประเด็นคำถามที่ถูกออกแบบมาจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญในด้านนี้เป็นอย่างดี และจะมีระบบคำนวณระดับคะแนนพร้อมแบ่งเกณฑ์ว่าเราอยู่ในเกณฑ์ไหนนั่นเอง เช่น
· เบื่อไม่อยากทำอะไร
· นอนหลับยาก
· เบื่ออาหาร
· รู้สึกไม่ดีกับตัวเอง
· คิดทำร้ายตัวเอง
โดยหากใครอยากรู้ว่าเรามีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคซึมเศร้าหรือไม่นั้น อัศวินอยากให้ทุกคนลองเข้าไปเช็คให้คะแนนตัวเองกับประเด็นคำถามต่างๆ จากชุดคำถามของทางมหาวิทยาลัยมหิดล ได้ตามลิงก์นี้เลยนะครับ https://bit.ly/2VYzkXB
หากใครได้ลองทำแล้วอยู่ในเกณฑ์ปกติอัศวินก็ยินดีด้วยนะ แต่หากใครอยู่ในเกณฑ์ที่เสี่ยงในระยะเริ่มต้น อัศวินอยากจะบอกว่าไม่ต้องกังวลใจไป เพราะเราสามารถค่อยๆ เยียวยารักษาและแก้ไขปัญหาสุขภาพจิตเพื่อทำให้จิตใจและร่างกายของเราดีขึ้นจากวิธีเหล่านี้
หาผู้รับฟังที่ดี
ความเครียด ความวิตกกังวล สามารถแก้ไขได้ด้วยการเจอผู้รับฟังที่ดี ซึ่งผู้รับฟังที่ดีก็อาจอยู่รอบๆ ตัวเรา ไม่ว่าจะเป็นคนในครอบครัว หรือเพื่อนที่เราสนิทและไว้ใจต่อการบอกความลับ และความกังวลใจให้พวกเขาได้รับฟัง ซึ่งทำให้เรารู้สึกไม่โดดเดี่ยวที่จะแก้ไขปัญหาที่ค้างคาใจอยู่คนเดียวบนโลกใบนี้นั่นเอง
ออกกำลังกายให้ผ่อนคลาย
เรื่องของสุขภาพจิตไม่ได้ต้องแก้ไขที่จิตใจอย่างเดียว แต่เราสามารถแก้ไขได้จากการออกกำลังกายในสไตล์ที่เราชื่นชอบ เช่น การวิ่ง การเล่นโยคะ หรือการไปหากีฬาที่เล่นเป็นทีม เพื่อพบปะผู้คน นอกจากจะทำให้เกิดความรู้สึกที่ผ่อนคลายทั้งกล้ามเนื้อและจิตใจแล้ว เรายังได้เจอสภาพแวดล้อมใหม่ๆ ต่อการรักษาความรู้สึกได้ด้วยเช่นกัน
งานอดิเรกจะเยียวยาความหมายของชีวิต
ข้อสุดท้ายของการเยียวยาที่อัศวินอยากแนะนำ คือข้อมูลคำแนะนำจากแพทย์ นั่นคือการหางานอดิเรกที่น่าสนใจมาทำ เพื่อช่วยให้จิตใจเกิดสมาธิและจดจ่อกับสิ่งที่ทำได้ดีขึ้น แถมงานอดิเรกบางงานยังอาจเป็นงานที่ช่วยเยียวยาจิตใจ และเพิ่มความหมายของการมีชีวิตอยู่ให้เราได้ด้วยเช่นกัน