เวลาที่เราสูญเสียน้ำ มีอาการท้องเสีย อาหารเป็นพิษ อาเจียน เสียเหงื่อจากการออกกำลังกายหรือเสียเหงื่อจากอากาศอันร้อนแสนอบอ้าว ร่างกายจะสูญเสียน้ำและเกลือแร่ ซึ่งอาจเป็นอันตรายกับเราได้ หลายคนจึงเลือกทานเกลือแร่ทดแทน แต่ในร้านสะดวกซื้อก็มีเกลือแร่มากมาย เราควรเลือกแบบไหน แล้วถ้าหากเลือกผิดประเภทจะมีผลกระทบหรือไม่ วันนี้เราจะพาไปรู้จักกับเกลือแร่และวิธีการเลือกกัน​

เกลือแร่คืออะไร สำคัญต่อร่างกายอย่างไร​

เกลือแร่ เป็นแร่ธาตุที่ช่วยให้ร่างกายมีความสมดุล มีความสำคัญต่อร่างกายหลายด้าน เช่น เป็นส่วนประกอบของกระดูกและฟัน ช่วยควบคุมการทำงานของกล้ามเนื้อ หัวใจและสมอง และช่วยรักษาสมดุลน้ำและเซลล์ในร่างกาย ซึ่งในร่างกายเราประกอบด้วยเกลือแร่ 2 ประเภท ได้แก่ เกลือแร่หลักและเกลือแร่รอง ที่มีปริมาณที่ได้รับต่อวันเป็นเกณฑ์ โดยเกลือแร่หลักเป็นเกลือแร่ที่ร่างกายต้องได้รับในปริมาณ 100 มิลลิกรัมต่อวันขึ้นไป ได้แก่ แคลเซียม ฟอสฟอรัส แมกนีเซียม โพแทสเซียม คลอไรด์ โซเดียม ซัลเฟอร์หรือกำมะถัน ส่วนเกลือแร่รองเป็นเกลือแร่ที่ร่างกายต้องการน้อยกว่า 100 มิลลิกรัมต่อวัน ได้แก่ ธาตุเหล็ก สังกะสี ไอโอดีน ฟลูออไรด์ แมงกานีส เป็นต้น

เกลือแร่แต่ละประเภทต่างกันอย่างไร ดื่มทดแทนกันได้หรือไม่​

โดยปกติร่างกายได้เกลือแร่เพียงพอจากการรับประทานอาหารในชีวิตประจำวันอยู่แล้ว แต่เมื่อเรามีอาการท้องเสีย อาเจียน หรือออกกำลังกาย จะทำให้ร่างกายเราสูญเสียน้ำและเกลือแร่เป็นจำนวนมาก จึงต้องทดแทนด้วยเกลือแร่ให้ถูกประเภท เพื่อที่จะชดเชยได้ตรงจุดตรงอาการ โดยเกลือแร่ในท้องตลาดมีขายหลัก ๆ อยู่ 2 ประเภท คือ

·       เกลือแร่สำหรับคนที่สูญเสียน้ำจากการออกกำลังกาย (Oral Rehydration Therapy หรือ ORT) ที่มีส่วนผสมของกลูโคสเป็นหลักและเกลือแร่ในปริมาณไม่มาก ขึ้นอยู่กับในแต่ละผลิตภัณฑ์ ซึ่งการที่เกลือแร่ประเภทนี้มีน้ำตาลเป็นส่วนผสม ทำให้ร่างกายดูดซึมได้อย่างรวดเร็ว แก้กระหายและรู้สึกสดชื่นหลังดื่ม เหมาะกับคนทีเสียเหงื่อและออกกำลังกายมาอย่างหนัก โดยเกลือแร่ประเภทนี้มักอยู่ในรูปแบบเครื่องดื่ม

·       เกลือแร่สำหรับคนที่สูญเสียน้ำจากการท้องเสีย (Oral Rehydration Salt หรือ ORS) เกลือแร่ประเภทนี้มีปริมาณโซเดียมและโพแทสเซียมเป็นเกลือแร่เป็นหลัก ใช้ดื่มเพื่อชดเชยการสูญเสียน้ำและเกลือแร่จากอาการอาเจียน ท้องเสีย ท้องร่วง ถ่ายเหลวและถ่ายเป็นน้ำ โดยเกลือแร่ประเภทนี้มักจะมาในรูปแบบผงชงดื่ม

หลาย ๆ คนอาจจะสงสัยว่า ถ้ามีอาการท้องเสีย อาเจียน กินเกลือแร่ออกกำลังกายแทนกันได้ไหม เพราะก็เป็นเกลือแร่เหมือนกัน แต่ความจริงแล้วไม่สามารถทดแทนกันได้ เพราะในเกลือแร่สำหรับออกกำลังกายมีปริมาณน้ำตาลสูงและโซเดียมต่ำกว่าเกลือแร่สำหรับท้องเสีย นอกจากจะได้รับการชดเชยที่ไม่ถูกต้องแล้วยังทำให้ร่างกายต้องการขับถ่ายมากกว่าเดิมอีกด้วย

ถ้าขาดเกลือแร่จะเกิดอะไรขึ้นต่อร่างกาย

ถ้าเรามีพฤติกรรมสูญเสียน้ำและเกลือแร่เป็นจำนวนมาก จะทำให้เราขาดสมดุลเกลือแร่ในร่างกาย ส่งผลให้เราแสดงอาการต่าง ๆ ออกมา เช่น ไม่มีแรง อ่อนล้า ปวดศีรษะ ผิวแห้ง ปากซีด เหงื่อออกน้อย ปัสสาวะน้อยหรืออาจจะรุนแรงจนทำให้หัวใจเต้นผิดจังหวะ

การรู้จักเกลือแร่ทั้ง 2 ประเภท จะช่วยให้เราสามารถเลือกกินได้อย่างถูกต้อง เพื่อทดแทนการสูญเสียน้ำและเกลือแร่จากการออกกำลังกายหรือท้องเสีย ก่อนที่ร่างกายจะสูญเสียเกลือแร่จนทำให้เกิดอาการต่าง ๆ ที่จะส่งผลกระทบต่อสุขภาพกับเราหรือคนที่คนรักได้  สำหรับลูกค้ากรุงไทย-แอกซ่าประกันชีวิต ที่สนใจในการดูแลสุขภาพสามารถอ่านบทความด้านสุขภาพอื่น ๆ ได้ที่ https://www.krungthai-axa.co.th/th/health-advisories

แหล่งที่มาของข้อมูล

·       Medlineplus​
https://bit.ly/47GtUPy

·       มหาวิทยาลัยมหิดล
https://bit.ly/47EUw3t

·       กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์
https://bit.ly/3U4ZCTr

·       โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์
https://bit.ly/4beqIxE